ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองจังหวัดนนทบุรี
(ปากคลองอ้อม)
ณ วันพฤหัสบดีที่ ๕
พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๙
ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองนนทบุรี (ปากคลองอ้อม) Nonthaburi (Pak Klong Om) City Pillar Shrine
ปัจจุบันตั้งอยู่ที่
: ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา บริเวณปากคลองอ้อม หมู่ที่ 3
ตำบลบางศรีเมือง อำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี
ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองนนทบุรี
(ปากคลองอ้อม) แต่เดิมเป็นศาลาไม้ทรงไทย เมื่อเวลาผ่านมาร่วม ๓๕๐ ปี ก็ผุพังไปตามกาลเวลา
ปัจจุบันศาลเจ้าพ่อหลักเมืองได้รับการบูรณะมาหลายครั้งจนถึงปัจจุบัน
เป็นศาลาทรงไทยโบราณก่ออิฐถือปูนอย่างมั่นคง ผสมผสานกับวัฒนธรรมแบบจีน
มีระเบียงโดยรอบศาล และบริเวณด้านนอกศาลเจ้าพ่อหลักเมืองด้านซ้ายมีตำหนัก ร.๕ (พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์
พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) และด้านขวาเป็นศาลเจ้าแม่กวนอิม
ภายในศาลเจ้าพ่อหลักเมือง เป็นที่ประดิษฐานของ องค์เจ้าพ่อหลักเมือง พระเสื้อเมือง พระทรงเมือง เจ้าแม่ทับทิมและเจ้าพ่อแสงมณี มีลักษณะเป็นเจว็ดไม้มงคลแกะสลัก แผ่นไม้รูปคล้ายใบเสมา แต่ทำทรงสูง ด้านหน้าจำหลักเป็นรูปเทวดายืน บนศรีษะสวมชฎาทรงสูง
 |
| ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองนนทบุรี (ปากคลองอ้อม) ได้รับการบูรณะมาหลายครั้ง อาคารทรงไทยศาลหลักเมืองได้รับการบูรณะเมื่อปี พุทธศักราช ๒๕๓๒ และมีการปรับแต่งภูมิทัศน์โดยรอบ-ทางเข้าศาลหลักเมือง บริเวณท่าน้ำริมเจ้าพระยาเมื่อปี พุทธศักราช ๒๕๔๐ |
 |
| องค์เจ้าพ่อหลักเมือง มีลักษณะเป็นเจว็ดไม้มงคลแกะสลัก แผ่นไม้รูปคล้ายใบเสมา แต่ทำทรงสูง ด้านหน้าจำหลักเป็นรูปเทวดายืน บนศรีษะสวมชฎาทรงสูง |
 |
| ภายในศาลเจ้าพ่อหลักเมืองนนทบุรี (ปากคลองอ้อม) |
 |
เชิงเทียนรูปเรือสุพรรณหงส์ ปักเทียนได้ ๑๒ เล่ม
|
 |
รูปถ่ายศาลเจ้าพ่อหลักเมืองหลังเก่าและศาลาท่าน้ำเมื่อครั้งก่อนได้รับการบูรณะ
|
 |
| ป้ายคำบูชา-คำอธิษฐานพระหลักเมือง |
 |
ป้ายหินอ่อนบอกเล่าเรื่องราวการสร้าง
ศาลเจ้าพ่อหลักเมือง
(ปากคลองอ้อม) อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี
|
 |
หิ้งบูชาพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ฯ (รัชกาลที่ ๙)
และ
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ |
 |
| ศาลเจ้าจีน (ตี่จู้เอี้ยท่านเจ้าที่) ภายในศาลเจ้าพ่อหลักเมือง |
 |
เติมน้ำมันตะเกียงหน้าศาลเจ้าพ่อหลักเมืองนนทบุรี
(ปากคลองอ้อม)
|
 |
กุมภีร์เงิน-กุมภีร์ทอง ผู้เป็นบริวารของเจ้าพ่อหลักเมือง
|
มองจากท่าน้ำริมเจ้าพระยาจะเห็น
หน้าศาลเจ้าพ่อหลักเมืองนนทบุรี (ปากคลองอ้อม)
 |
กำแพงมังกรบริเวณท่าน้ำเจ้าพระยา
ทางขึ้นหน้าศาลเจ้าพ่อหลักเมืองนนทบุรี
(ปากคลองอ้อม)
|
 |
ศาลทีกง
ทีตี่แป่บ้อ (เทพยดาฟ้าดิน)
หน้าศาลเจ้าพ่อหลักเมืองนนทบุรี
(ปากคลองอ้อม)
|
 |
เซียมซีในศาลเจ้าพ่อหลักเมืองนนทบุรี (ปากคลองอ้อม)
|
ประวัติศาลเจ้าพ่อหลักเมืองนนทบุรี (ปากคลองอ้อม)
ศาลหลักเมืองเดิม หรือที่ชาวบ้านบริเวณในชุมชนนี้มักจะเรียกว่า
"ศาลเจ้าพ่อปากคลองอ้อม"
ตั้งอยู่ที่ปากคลองอ้อม
ตำบลบางศรีเมือง อำเภอเมืองนนทบุรี
ด้วยเมืองนนทบุรี มีความเป็นมาทางประวัติศาสตร์อันยาวนานกว่า ๔๐๐ ปี
ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา มีคูคลองน้อยใหญ่มากมาย
เป็นเมืองเก่าแก่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี เดิมตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านตลาดขวัญ
ซึ่งเป็นสวนผลไม้ที่ขึ้นชื่อในสมัยนั้น ได้รับการยกฐานะเป็นเมืองนนทบุรี เมื่อปี พุทธศักราช ๒๐๙๒
ในรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ
ราวปี พุทธศักราช ๒๑๗๙ สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง
(สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ ๕) ทรงโปรดเกล้าฯ
ให้ขุดคลองลัดตอนใต้วัดท้ายเมืองไปทะลุหน้าวัดเขมาภิรตาราม
เพราะเดิมนั้นแม่น้ำเจ้าพระยาไหลวกเข้าแม่น้ำอ้อมมาทางบางใหญ่วกเข้าคลองบางกรวยข้างวัดชลอ
มาออกหน้าวัดเขมาภิรตาราม เนื่องจากคลองที่ขุดมีเส้นทางที่คดเคี้ยวมาก เมื่อขุดคลองลัดแล้ว แม่น้ำก็เปลี่ยนทางเดินไหลเข้าคลองลัดที่ขุดใหม่กลายเป็นแม่น้ำเจ้าพระยาใหม่ดังปัจจุบันนี้
ในปี พุทธศักราช ๒๒๐๘
เมื่อสมเด็จพระนารายณ์มหาราช (สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๓ หรือ
สมเด็จพระรามาธิบดีศรีสรรเพชญ) ทรงเห็นว่าแม่น้ำเปลี่ยนทางเดินใหม่นั้น ทำให้ข้าศึกประชิดพระนครได้ง่าย
จึงทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างป้อมปราการตรงปากแม่น้ำอ้อม
เพื่อป้องกันข้าศึกเข้ามารุกราน
และให้ย้ายเมืองนนทบุรีจากบ้านตลาดขวัญ
มาอยู่ที่ปากแม่น้ำอ้อมทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา ทรงได้โปรดเกล้าฯ
ให้สร้างศาลเจ้าพ่อหลักเมืองขึ้น ณ ปากคลองอ้อมเมืองนนทบุรี
เพื่อเป็นที่ประดิษฐานของเทพยดา ที่ได้อัญเชิญมาเพื่อคุ้มครองบ้านเมืองตามประเพณี
และนำมาซึ่งความเจริญรุ่งเรืองมั่นคงและความร่มเย็นเป็นสุขของบ้านเมืองและประชาชนสืบไป
เทพยดาที่ได้อัญเชิญมา ณ ศาลแห่งนี้มี ๓ องค์ คือ
เจ้าพ่อหลักเมือง พระเสื้อเมือง พระทรงเมือง
แต่เนื่องจากศาลแห่งนี้ตั้งอยู่บนทางสามแพร่ง ในเวลาต่อมาชาวเรือและชาวบ้านบริเวณนั้นจึงอัญเชิญเทพมาสถิตอีก ๒ องค์คือ
เจ้าแม่ทับทิมและเจ้าพ่อแสงมณี
และภายในศาลเจ้าพ่อหลักเมืองแห่งนี้
ยังมีซากหัวจระเข้มากมายตั้งเรียงรายอยู่ เชื่อว่าในอดีตบริเวณนี้เป็นวังจระเข้เก่าจระเข้เหล่านี้ก็ล้วนเป็นบริวารของเจ้าพ่อหลักเมืองนั่นเอง
 |
| ด้านซ้ายของศาลเจ้าพ่อหลักเมือง มี ตำหนัก ร.๕ (พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) |
 |
| หิ้งบูชาพระศรีสุริโยทัย , สมเด็จพระนเรศวรมหาราช , สมเด็จพระสุพรรณกัลยา |
 |
| ด้านขวาของศาลเจ้าพ่อหลักเมือง มี ศาลเจ้าแม่กวนอิม |
หลังจากนั้นในสมัย พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๔) แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พระองค์ทรงโปรดฯ ให้ย้ายเมืองนนทบุรีไปตั้งที่ปากคลองบางซื่อ บ้านตลาดขวัญ
และในสมัยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๕) พระองค์ทรงโปรดฯ ให้ตั้งศาลากลางเมืองขึ้นที่ปากคลองบางซื่อ ฝั่งซ้ายของแม่น้ำเจ้าพระยา
จนถึงปี พุทธศักราช ๒๔๗๑ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปกฯ พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๗) พระองค์ทรงโปรดฯ ให้ย้ายศาลากลางมาตั้งที่ราชวิทยาลัย บ้านบางขวาง ตำบลบางตะนาวศรี ปัจจุบันเป็นที่ตั้งกองฝึกอบรมกระทรวงมหาดไทย ซึ่งตั้งอยู่บนถนนประชาราษฎร์ สาย ๑ อำเภอเมืองนนทบุรี ริมแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันออก ตัวอาคารเป็นสถาปัตยกรรมแบบยุโรป มีลวดลายตามอาคารประดับด้วยไม้ฉลุ กรมศิลปากรได้ขึ้นบัญชีเป็นโบราณสถานแห่งหนึ่ง
และในปัจจุบันศาลากลางจังหวัดนนทบุรีได้ย้ายที่ทำการมาอยู่ ณ ศูนย์ราชการจังหวัด ถนนรัตนาธิเบศร์ อำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี และได้มีการก่อสร้างและวางศิลาฤกษ์ศาลหลักเมืองหลังใหม่ พร้อมทั้งทำพิธีผูกชะตาเมืองและฝังเสาหลักเมืองใหม่ยัง ศาลหลักเมืองบริเวณถนนรัตนาธิเบศร์
 |
| ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองนนทบุรี (ปากคลองอ้อม) ปัจจุบันตั้งอยู่ที่ : ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา ใต้สะพานมหาเจษฎาบดินทรานุสรณ์ บริเวณปากคลองอ้อม หมู่ที่ 3 ตำบลบางศรีเมือง อำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น