ศาลหลักเมืองจังหวัดนครนายก (Nakhonnayok City Pillar shrine)

ศาลหลักเมืองจังหวัดนครนายก

ณ วันศุกร์ที่ ๑๕ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๙

ศาลหลักเมืองจังหวัดนครนายก  (Nakhonnayok City Pillar shrine)

        ปัจจุบันตั้งอยู่ที่ : ภายในสวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติรัชกาลที่ ๙ ริมแม่น้ำนครนายก ตรงข้ามศาลจังหวัดนครนายก อำเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายก

 

          เสาหลักเมืองจังหวัดนครนายกได้รับการปฏิสังขรณ์และบูรณะซ่อมแซมหลายครั้ง เสาหลักเมืองเดิมมีลักษณะเป็นเสาไม้ยาว ๑ เมตรเศษ  ด้านปลายเสาแกะสลักเป็นรูปดอกบัวตูม ซึ่งเสาเก่านั้นเคยประดิษฐานอยู่ที่คูเมืองเดิม บริเวณกำแพงเมืองเก่า ซึ่งปัจจุบันคือ บริเวณบ้านพักผู้ช่วยที่ดินจังหวัด, ศูนย์บริการสาธารณสุข,  เทศบาลนครนายก สภาพศาลหลักเมืองเก่าทรุดโทรมลงตามกาลเวลาด้วยอายุราวร้อยกว่าปีมาแล้ว  ต่อมาในปีพุทธศักราช ๒๔๕๓ ทางราชการได้เห็นว่าศาลหลักเมืองมีความชำรุดทรุดโทรมเป็นอย่างมากจึงได้ย้ายศาลหลักเมืองไปประดิษฐานที่ตึกแดง โรงเรียนศรีนครนายก ซึ่งเป็นโรงเรียนสตรีประจำจังหวัดนครนายก และในเวลาต่อมาได้ย้ายมาสร้างใหม่ที่ริมแม่น้ำนครนายก ภายในสวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติฯ รัชกาลที่ ๙  ใกล้ศาลาประชาคมเทศบาลเมืองนครนายก

        ปัจจุบันภายในศาลหลักเมืองนครนายกจึงมีเสาหลักเมือง ๒ เสา โดยได้นำทั้งเสาเก่า โดยมีนามว่า "หลักเมืององค์ใต้" และเสาใหม่ มีนามว่า "หลักเมืององค์เหนือ" มาประดิษฐานคู่กัน และได้สร้างศาลหลักเมืองเป็นศาลาจตุรมุขทรงไทย หลังคาเป็นยอดปรางค์ มีประตูทางเข้า-ออกทั้ง ๔ ทิศ หลังคาซ้อนสองชั้นเป็นช่อฟ้า หน้าบันแกะสลักไว้อย่างสวยงาม ภายในประดิษฐานเสาหลักเมือง เพื่อความสง่างามและเป็นมงคลคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดนครนายกมาจวบจนทุกวันนี้

 

ศาลหลักเมืองจังหวัดนครนายก
เป็นศาลาทรงจตุรมุข ยอดปรางค์ ด้านหน้าเป็นมณฑป
มีประตูทางเข้า-ออกทั้ง ๔ ทิศ
ภายในประดิษฐานเสาหลักเมือง ๒ เสา

ภายในศาลหลักเมืองนครนายก มีเสาหลักเมือง ๒ เสา
โดยได้นำทั้งเสาเก่า โดยมีนามว่า "หลักเมืององค์ใต้"
และเสาใหม่ มีนามว่า "หลักเมืององค์เหนือ" มาประดิษฐานคู่กัน

เจ้าพ่อหลักเมืองนครนายก
ที่อยู่คอยปกปักษ์รักษาคุ้มครองเมืองนครนายก และเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์
ที่ชาวเมืองนครนายกให้ความเคารพมากราบไหว้บูชาขอพรอยู่เสมอ

พระสยามเทวาธิราช : เป็นเจว็ดไม้แกะลายรูปเทวดายืน พระกรซ้ายถือพระขันธ์
พระกาฬไชยศรี : ประทับอยู่บนหลังนกแสก
เติมน้ำมันตะเกียงที่ไม่มีวันดับ

ดอกไม้ ธูป เทียน ที่ทางศาลเตรียมไว้ให้
สามารถร่วมทำบุญได้ แล้วแต่กำลังศรัทธา

ตุ๊กตาปูนปั้นรูปม้า ไก่ ช้าง ม้าลาย

ที่มีคนนำถวายวางเรียงรายโดยรอบศาลหลักเมืองนครนายก

เตาเผากระดาษเงินกระดาษทองและของไหว้บูชาเจ้าพ่อหลักเมืองนครนายก

ศาลหลักเมืองจังหวัดนครนายก

ปัจจุบันตั้งอยู่ที่ : ภายในสวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติรัชกาลที่ ๙

ริมแม่น้ำนครนายก ตรงข้ามศาลจังหวัดนครนายก

อำเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายก

ศาลหลักเมืองจังหวัดนครนายก

อยู่ริมแม่น้ำนครนายก  อำเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายก

ศาลหลักเมืองจังหวัดนครนายก

อยู่ตรงข้ามศาลจังหวัดนครนายก อำเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายก

 

ประวัติจังหวัดนครนายก

          นครนายก สันนิษฐานว่าเคยเป็นเมืองโบราณสมัยทวารวดี หลักฐาน คือแนวกำแพงเนินดินและสันคูเมืองที่ตำบลดงละคร ส่วนชื่อ “นครนายก” นั้นปรากฏหลักฐานในสมัยอยุธยาว่าเป็นเมืองหน้าด่านทางทิศตะวันออก สมัยพระเจ้าอู่ทอง   ต่อมาในปี พุทธศักราช ๒๔๓๗  รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พระปิยมหาราช-รัชกาลที่ ๕) ทรงจัดลักษณะการปกครองโดยแบ่งเป็นมณฑล  นครนายกจัดอยู่ในเขตมณฑลปราจีนบุรี จนกระทั่ง พุทธศักราช ๒๔๔๕ ทรงเลิกธรรมเนียมการมีเจ้าครองเมือง ให้มีตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดขึ้นแทน และในช่วง พุทธศักราช ๒๔๘๖-๒๔๘๙ ได้โอนนครนายกไปรวมกับจังหวัดปราจีนบุรี และสระบุรี หลังจากนั้นจึงแยกเป็นจังหวัดนครนายก

           จังหวัดนครนายกเดิมชื่อว่า “บ้านนา“ เล่ากันว่าในสมัยกรุงศรีอยุธยา ดินแดนของนครนายกเป็นป่ารกชัฏเป็นที่ดอน ทำนาหรือเพาะปลูกอะไรไม่ค่อยได้ผลและมีไข้ป่าชุกชุม ผู้คนจึงอพยพไปอยู่ที่อื่นจนกลายเป็นเมืองร้าง ต่อมาพระมหากษัตริย์ทรงทราบความเดือดร้อนของชาวเมือง จึงโปรดเกล้าฯ ให้เลิกภาษีนาเพื่อจูงใจชาวเมืองให้อยู่ที่เดิมทำให้มีผู้คนอพยพมาอยู่เพิ่มมากขึ้น จนเป็นชุมชนใหญ่และเรียกเมืองนี้กันติดปากว่า “เมืองนายก”

            สภาพพื้นที่ของจังหวัดนครนายกโดยทั่วไปเป็นที่ราบอยู่ในหุบเขาตอนเหนือและตะวันออก เป็นเนินสูงและป่าเขาติดต่อกับเขาดงพญาเย็น ส่วนทางตอนกลางและตอนใต้เป็นที่ราบลุ่ม ภูเขาที่สำคัญ คือ เขาใหญ่ เขาเขียว เขาชะโงก และเขานางรอง เป็นต้น ซึ่งเป็นแหล่งต้นน้ำลำธาร และเกิดน้ำตกที่สวยงามหลายแห่ง