ศาลหลักเมือง The City Pillar Shrine: ศาลหลักเมืองจังหวัดนนทบุรี (Nonthaburi City Pillar Shrine)

ศาลหลักเมืองจังหวัดนนทบุรี

ณ วันพฤหัสบดีที่ ๑๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๙

ศาลหลักเมืองจังหวัดนนทบุรี (Nonthaburi City Pillar Shrine)

ปัจจุบันตั้งอยู่ : ณ บริเวณศูนย์ราชการจังหวัดนนทบุรี ถนนรัตนาธิเบศร์ อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี

ศาลหลักเมืองนนทบุรี เป็นศาลาจตุรมุขทรงไทย มีประตูเข้า-ออกทั้ง ๔ ด้าน หลังคาเป็นยอดปรางค์ ลักษณะหลังคาซ้อนสองชั้น หน้าบันแกะสลักไว้อย่างสวยงาม เสาหลักเมืองทำจากไม้มงคล ยอดเสาหลักเมืองแกะสลักเป็นรูปดอกบัวตูม

สันนิษฐานว่าในอดีตศาลหลักเมืองนนทบุรีตั้งอยู่ที่ปากคลองอ้อม ตำบลบางศรีเมือง ฝั่งตะวันตกแม่น้ำเจ้าพระยาใกล้กับวัดเฉลิมพระเกียรติวรวิหาร สร้างขึ้นเมื่อปี พุทธศักราช ๒๒๐๘ ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายที่ตั้งเมืองนนทบุรี จากบ้านตลาดขวัญมาอยู่ที่ปากคลองอ้อม เพราะหลังจากขุดคลองลัดจากท้ายเมืองมาถึงปากคลองบางกรวย มาหน้าวัดเขมาภิรตารามแล้ว ทำให้กระแสน้ำไหลตรงกัดเซาะคลองลัด ทำให้คลองกว้างขึ้นจนกลายเป็นแม่น้ำ ซึ่งจะทำให้ข้าศึกสามารถเข้ามาประชิดพระนครได้ง่าย เพื่อเป็นการป้องกันข้าศึก พระองค์จึงทรงให้ย้ายเมืองนนทบุรีกลับไปที่ปากคลองอ้อมดังเดิม พร้อมทั้งสร้างป้อมปราการ (ป้อมทับทิม) และศาลหลักเมืองเพื่อคุ้มครองรักษาภยันตรายต่าง ๆ และได้ทำพิธีอัญเชิญเทพเจ้ามาสถิต ๓ พระองค์ คือ พระหลักเมือง พระเสื้อเมือง พระทรงเมือง

ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๔) ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายที่ตั้งเมืองนนทบุรีกลับมาตั้งที่บ้านตลาดขวัญดังเดิม

ในปัจจุบันศาลหลักเมือง จึงเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง และเป็นที่เคารพบูชาของชาวจังหวัดนนทบุรี ตั้งอยู่ ณ บริเวณศูนย์ราชการจังหวัดนนทบุรี ได้คอยปกป้องคุ้มครองรักษาบ้านเมืองให้ประชาชนได้อยู่อย่างร่มเย็นเป็นสุข และเจริญรุ่งเรืองมาตราบนานเท่านาน การสร้างศาลหลักเมืองถือเป็นการแสดงความเคารพและขอให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายได้ช่วยดูแลรักษาบ้านเมืองและชุมชนของตน ศาลหลักเมืองจังหวัดนนทบุรีจึงเสมือนที่สถิตย์ของดวงวิญญาณที่จะคอยปกป้องบ้านเมืองให้ร่มเย็นปลอดภัยสืบไป

ในสมัยที่นายปริญญา นาคฉัตรีย์ เป็นผู้ว่าราชการจังหวัด ได้ขออนุมัติก่อสร้างศาลากลางจังหวัดขึ้นใหม่ ณ บริเวณศูนย์ราชการถนนรัตนาธิเบศร์ จึงได้สร้างศาลหลักเมืองขึ้นในบริเวณใกล้ศาลากลางจังหวัดด้วย ซึ่งนับเป็นพระมหามิ่งมงคลอย่างล้นพ้น ที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราชบรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ ๙) ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินทรงประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ศาลหลักเมือง จังหวัดนนทบุรี เมื่อวันศุกร์ที่ ๓ กุมภาพันธ์ พุทธศักราช ๒๕๓๒

งานก่อสร้างอาคารที่ประดิษฐานเสาหลักเมือง และการจัดสร้างเสาหลักเมืองได้เสร็จเรียบร้อยในปี พุทธศักราช ๒๕๓๔ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราชบรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ ๙) ทรงพระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้คณะกรรมการจัดสร้างศาลหลักเมือง ได้เข้าเฝ้าฯ น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายยอดเสาหลักเมือง เพื่อทรงพระสุหร่าย ทรงเจิม ทรงบรรจุแผ่นยันต์ ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ก่อนอัญเชิญยอดเสาหลักเมืองขึ้นไปสวมคืนยังเสาหลักเมือง เพื่อความเป็นมหามิ่งมงคลแก่พสกนิกรชาวจังหวัดนนทบุรีต่อไป

ขณะที่อัญเชิญยอดเสาหลักเมือง จากพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน มายังที่ศาลหลักเมืองแห่งใหม่นี้นั้นปรากฏว่า เมื่อขบวนรถที่อัญเชิญเสาหลักเมืองกลับมาถึงบริเวณหน้าศาลหลักเมืองตรงบริเวณถนนรัตนาธิเบศร์ รถยนต์ที่อัญเชิญยอดเสาหลักเมืองได้เกิดยางระเบิดทั้งสี่ล้อ เป็นที่อัศจรรย์ และรถไม่สามารถเคลื่อนที่ต่อไปได้ เจ้าหน้าที่จึงต้องอัญเชิญโดยใช้คนหามยอดเสาหลักเมือง มาประดิษฐานยังศาลหลักเมืองจึงสำเร็จเรียบร้อย

ศาลหลักเมืองจึงเป็นหลักชัย และหลักใจของประชาชน เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ เป็นสถานที่สิงสถิตของพระเสื้อเมือง พระทรงเมือง และพระสยามเทวาธิราช ที่จะปกปักรักษาให้บ้านเมืองและประชาชนอยู่ร่มเย็นเป็นสุขเจริญรุ่งเรืองสืบไป

ศาลหลักเมืองจังหวัดนนทบุรี (Nonthaburi City Pillar Shrine)

บริเวณทางเข้าศาลหลักเมือง จังหวัดนนทบุรี

ภายในศาลาทางเดินของศาลหลักเมือง จังหวัดนนทบุรี ก็มีพวงมาลัย,
ผ้าแพร ๓ สี, ธูป-เทียน, น้ำมันตะเกียง และแผ่นทองคำเปลว
ซึ่งสามารถนำเงินบริจาคใส่ตู้แดงข้างโต๊ะได้ตามศรัทธาค่ะ

ศาลหลักเมืององค์จำลอง จังหวัดนนทบุรี ซึ่งตั้งอยู่ภายนอก
จุดนี้ให้เราจุดธูป-เทียน, ผูกผ้าแพร ๓ สี, ถวายเครื่องสักการะ
และมีป้ายบอกคำกล่าวบูชาสักการะองค์พระหลักเมือง